قسمت دوم مجله تصویری ره پیش به روی آنتن رفت
قسمت دوم مجله تصویری «ره‌پیش» با محوریت بازخوانی جنگ دوازده‌روزه ایران و رژیم صهیونیستی از منظر هنر و هنرمندان از شبکه استانی قزوین پخش شد؛ مشروح قسمت دوم این مجله در گزارش زیر درج شده است.
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری استان قزوین، قسمت دوم مجله تصویری «ره‌پیش» با محوریت بازخوانی جنگ دوازده‌روزه ایران و رژیم صهیونیستی از منظر هنر و هنرمندان، روز گذشته ۹ شهریور ۱۴۰۴ ساعت ۱۸ از شبکه استانی قزوین پخش شد.
این قسمت با حضور مجری کارشناس بخش “حماسه و جنگ” امیر کمالی الموتی – مستندساز، مهمان بخش “روایت جنگ” محمد اسدی رئیس هیئت مدیره هنرهای تجسمی قزوین و مهمان بخش “هنر و جنگ” محمد رازقی مدیر هنرهای تجسمی حوزه هنری قزوین روی آنتن رفت.
روایت جنگ با زبان تصویر ماندگار خواهد شد
در ابتدا محمد اسدی رئیس هیئت مدیره هنرهای تجسمی قزوین اظهار کرد: در جنگ ۱۲ روزه فریم سحر امامی برای من بسیار تأثیرگذار بود؛ آنچه باید به آن اشاره کرد این است که در این ۱۲ روز، صحنه‌های زیبایی به‌ویژه از سوی مردم و شهروندان رقم خورد و تک‌تک فریم‌ها ارزشمند بودند. انرژی، ارادت، اعتماد و توکل را می‌شد در چهره مردم دید؛ چهره‌هایی که در جنگ ۱۲ روزه، نشان‌دهنده روحیه ایرانی بودند.
وی افزود: همه هنرمندان ایرانی به وطن عشق می‌ورزند و تعلق خاطر به سرزمین مادری دارند و در ایام جنگ ۱۲ روزه بسیاری از هنرمندان شروع به خلق اثر کردند که هدف آن‌ها نشاط اجتماعی، حفظ انسجام ملی و تقویت وفاق ملی بود. به‌ویژه در حوزه تولید محتوای اینفوگرافیک و پوستر فعالیت‌های ارزشمندی انجام شد که این آثار در روزهای آینده به نمایش گذاشته خواهد شد.
اسدی بیان کرد: اساسا زبان تصویر در هنرهای تجسمی می‌تواند روایتگری بسیار مؤثر داشته باشد. به نظر من آنچه روایت‌ها را جذاب‌تر می‌کند، زبان تصویر است. در حوزه گرافیک و هنرهای تجسمی، مدیوم‌هایی وجود دارد که روایت را به شکلی روان و سلیس به مخاطب منتقل می‌کند و تأثیر بالایی دارد. اعتقاد من این است که جامعه هنرهای تجسمی، به‌ویژه طراحان، نقاشان، کاریکاتوریست‌ها و تصویرگران، نباید غافل باشند؛ چراکه در این ۱۲ روز اتفاق بزرگی رخ داده که در آینده بیشتر درباره آن خواهیم شنید. بنابراین نیاز است که این واقعه بزرگ با زبان تصویر و از طریق رشته‌ها و روایت‌های هنری متفاوت بازگو شود.
وی تاکید کرد: هنرمند در این مقطع حساس باید پای کار بیاید، ما در شرایط جنگ نمی‌توانیم اقدامات نظامی داشته باشیم اما هر فردی باید در جایگاه خود ایفای نقش کند چراکه زمانی که جنگ به پایان می‌رسد، روایت‌ها تازه آغاز می‌شود.
وی ادامه داد: ما ایرانی‌ها اگر بتوانیم واقعیت را به‌درستی برای جهان تصویر کنیم، روایت ما سرشار از امید خواهد بود. پیش‌تر شاهد سیاه‌نمایی‌های رسانه‌های غربی بودیم اما در این جنگ دیدیم که همه با سلایق مختلف در کنار هم ایستادند تا همدلی را به تصویر بکشند؛ در این میان تنها تعداد اندکی بودند که نتوانستند در سمت درست تاریخ بایستند و به دلیل غفلت، در ذهن مردم منفور شدند.
اسدی با اشاره به اینکه هنرمند فرزند زمانه خویش است، خاطرنشان کرد: همه آنچه داریم، ریشه در عاشورا دارد. اگر به آثار بزرگ دنیا نگاه کنیم، می‌بینیم از فرانسیسکو گرفته تا پیکاسو، همه جنگ را روایت و محکوم کرده‌اند. در دوران دفاع مقدس نیز هنرمندانی چون غدیریان، خسروجردی و مرتضی گودرزی آثار نقاشی ارزشمندی خلق کردند.
وی ادامه داد: چگونه می‌توان هنرمند بود و از این پدیده بزرگ سخن نگفت و آن را برای آیندگان ثبت نکرد؟ هر چه آثار فاخرتر باشند، پیام رساتری خواهند داشت و در دل تاریخ ماندگار می‌شوند. بیشتر آثار هنری ما به‌ویژه در ۴۰ سال گذشته در حوزه گفتمان مقاومت بوده است.
رئیس هیئت مدیره هنرهای تجسمی قزوین اضافه کرد: اولین نکته‌ای که باید به جوانان گفت، تعهد اجتماعی آنان است. هنر، ذاتاً متعهد است و اگر غیر از این باشد ارزشی نخواهد داشت. هنرمندان جوان باید نسبت به مسائل حساس باشند، تکنیک بیاموزند اما بدانند چه چیزی باید بگویند که در دل تاریخ بماند. هنرمند امروزی زمانی می‌تواند اثری ماندگار خلق کند که سخنش بزرگ، ریشه‌دار در فرهنگ، عقیده و تاریخ باشد، اگر این اصول رعایت شود، قطعاً اثر تولیدشده در تاریخ جاودانه خواهد شد.
وجه مادرانگی زنان در جنگ پررنگ‌ترین جلوه ایثار است
در ادامه امیر کمالی‌الموتی، مستندساز، اظهار کرد: حضور زنان در جنگ پیشینه‌ای تاریخی دارد و به سالیان گذشته بازمی‌گردد که با عنوان «جبهه‌های خانگی» از آن یاد می‌شود، وجه خاص و پررنگ حضور زنان در جنگ، وجه مادرانگی آنان است.
وی افزود: در دوران دفاع مقدس، ۶ هزار و ۴۰۰ زن شهید، ۵ هزار و ۷۰۰ زن جانباز و بین ۷۱ تا ۱۷۱ زن اسیر داشتیم.کمالی‌الموتی بیان کرد: کتاب «دا» روایت خانم زینب کاظمی، پرستار داوطلب جنگ ایران و عراق است که حکایت دلداری، ایثار و روزهای مشقت‌بار آن دوران را بازگو می‌کند. «دا» به معنای «مادر» است و لقبی بود که رزمندگان به خانم حسینی داده بودند. همچنین کتاب «من زنده‌ام» روایتگر امدادگر ۱۷ ساله‌ای است که در جنگ چهار سال اسیر شد.
وی ادامه داد: ژانر روایت زنان در جنگ در خارج از کشور نیز به‌صورت جدی وجود دارد؛ حتی گاه جدی‌تر از ایران، هرچند در کشور ما نیز انصافا خوب به آن پرداخته شده است. به عنوان نمونه، کتاب «نانکینگ» روایتگر جنایت ژاپن در جنگ چین است؛ جنگی که ۳۰۰ هزار کشته بر جای گذاشت. این کتاب به قتل، غارت و تجاوزهایی اشاره دارد که رخ داده و روایتی زنانه از این فجایع ارائه می‌دهد.
این مستندساز یادآور شد: عاطفه و موتور محرکه‌ای که زنان در جنگ داشته‌اند، نقطه اشتراک همه کتاب‌هایی است که به روایتگری اثرگذاری زنان پرداخته‌اند. کتاب «زنی در برلین» نیز روایت یک زن خبرنگار آلمانی از اشغال کشورش توسط ارتش سرخ شوروی در جنگ جهانی دوم است.
وی تصریح کرد: فیلم معروف «کرم‌های شبتاب» روایتی عمیق از خاطرات تلخ یک برادر نسبت به خواهرش است که بر اثر گرسنگی جان می‌بازد. همچنین فیلم «عهد جوانی» بر اساس یک کتاب ساخته شده و اثری ماندگار است که روایت پرستاری در جنگ جهانی اول را بازگو می‌کند؛ پرستاری که تمام عزیزانش را از دست می‌دهد.
کمالی‌الموتی خاطرنشان کرد: مستندهای ارزشمندی نیز در این حوزه ساخته شده است، مستند «پیشمرَدان» روایت زنان نهاوندی است؛ زنانی که برای جلوگیری از مسموم شدن بسته‌های غذایی ارسال‌شده به جبهه‌ها، خودشان آن‌ها را تست می‌کردند و در صورت آلودگی، جان خود را فدای رزمندگان می‌کردند. همچنین مستند «بانو» روایت مادر اهوازی است که همسر رزمنده و مادر دو شهید است و دخترش نیز در جنگ جانباز شد. این مادر در خوزستان کارآفرینی بزرگی دارد.
وی افزود: مستند «غار» که در سال ۲۰۱۹ ساخته شد و اسکار ۲۰۲۰ را نیز دریافت کرد، روایتگر جنگ سوریه است و از نظر تکنیکال برای یادگیری بسیار آموزنده است. همچنین مستند «زن، جنگ و صلح» به‌صورت سریالی تولید شده و روی آن کار زیادی صورت گرفته است.
این مستندساز اظهار کرد: در سینمای ایران نیز آثار شاخصی در روایت زنان در جنگ ساخته شده است. فیلم «شیار ۱۴۳» روایتی از مادری است که انتظار فرزند ۱۹ ساله‌اش را می‌کشد. فیلم «ویلایی‌ها» فعالیت زنان در جنگ و انتظار آنان برای شهادت همسرانشان را روایت می‌کند. همچنین فیلم «گیلانه» روایتگر مادری است که پسرش را به جنگ می‌فرستد و با رنج مادرانه، بار این جدایی را بر دوش می‌کشد.
هنرمندان تجسمی قزوین در واکنش به جنایات صهیونیست‌ها پای کار آمدند
در پایان نیز محمد رازقی، طراح گرافیک و مدیر هنرهای تجسمی حوزه هنری قزوین، اظهار کرد: همان‌طور که در هر واقعه اجتماعی، فرهنگی و سیاسی هنرمندان پای کار می‌آیند و در واکنش به آن آثار تولید می‌کنند، در ایام جنگ ۱۲ روزه نیز از ابتدای شروع تجاوز رژیم صهیونیستی، هنرمندان هنرهای تجسمی در حوزه‌های گرافیک، نقاشی، خوشنویسی، تصویرسازی و دیگر هنرها تلاش کردند آثاری را خلق کنند. در شهر قزوین نیز شاهد حضور هنرمندان در کنار اقشار و اصناف مختلف بودیم که پای کار آمدند.
وی تصریح کرد: همچنین با هدف رونق فضای عاشورایی و حماسی در میان مردم، آثاری با حال و هوای محرمی نیز تولید شد، هنرمندان خوشنویس نیز در این مسیر آثاری ارزشمند خلق کردند. یک روز در عمارت هنر میزبان هنرمندان خوشنویس بودیم؛ آیات و جملات متناسب با این فضا در اختیار آنان قرار گرفت و زیر نظر استاد احمد پیله‌چی، خوشنویسان به تولید اثر پرداختند.
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری استان قزوین، علاقه مندان می‌توانند از طریق اپلیکیشن سیماوی و پایگاه اینترنتی صدا و سیمای مرکز قزوین به تماشای مجله «ره‌پیش» بشینند، همچنین محتوای مکتوب قسمت‌های بعدی هر روز در همین آدرس درج خواهد شد.
